Morele impact is meer dan gediagnosticeerd trauma. Dat is één van de conclusies die volgt uit een onderzoek naar de werkbeleving van medewerkers van de Brigade Vreemdelingenzaken van de Marechaussee. Deze functionarissen zijn onder andere verantwoordelijk voor het begeleiden van uitgeprocedeerde asielzoekers naar hun land van herkomst.

In een artikel dat onlangs is verschenen in het Engelstalige blad Work, Employment & Society analyseert projectonderzoeker Dr. Teun Eikenaar de morele werkbeleving van deze professionals. Hoe gaan medewerkers om met werk dat moreel beladen kan zijn, bijvoorbeeld wanneer gezinnen met jonge kinderen worden uitgezet of als er maatschappelijke twijfel of zelfs verzet is tegen uitzettingen? 

Dit artikel laat zien dat medewerkers van deze brigade trots zijn op hun werk en op wat zij zien als een professionele en humane omgang met de mensen die zij begeleiden. Ook maken het vertrouwen op beleid en procedures en de steun van collega’s het werk makkelijker.

Tegelijkertijd kan dit werk wel degelijk een morele impact hebben op medewerkers. Juist doordat van hen gevraagd wordt veel te investeren in persoonlijke aandacht, gaan ze in hun werk vaak en bewust de grens tussen het professionele en het persoonlijke over. Daardoor valt de formele legitimiteit van uitzettingen niet altijd samen met hoe medewerkers hun werk zelf moreel beleven. Dit kan soms leiden tot gewetensvragen en gevoelens van twijfel en machteloosheid.   

Deze vormen van impact blijven vaak onbesproken. Hoewel er veel vormen van ondersteuning zijn, verdwijnen door het beleid van humane begeleiding en de (verondersteld ondersteunende) teamcultuur moeilijk benoembare en impliciete morele emoties eerder naar de achtergrond. Het artikel breekt daarom ook een lans voor het bespreekbaar maken van die beleving, bijvoorbeeld door het inruimen van tijd en ruimte voor reflectie en door oog te hebben voor impact die meer sluipenderwijs inwerkt op medewerkers.

Dit Engelstalige artikel is gepubliceerd in Work, Employment & Society. Klik hier voor het artikel.