Trauma speelt een onmiskenbare rol in het strafrecht. Projectleider Tine Molendijk nam met prof. dr. Maarten Kunst en dr. Janne van Doorn het initiatief voor een special issue rondom dit thema, en traden als gastredactie op. In Justitiële verkenningen staat een volledige editie – open-access – in het teken van ‘trauma-geïnformeerd’ werken binnen de strafrechtspleging. Deze benadering houdt in dat professionals, zoals rechters en officieren van justitie, rekening houden met de traumatische ervaringen van alle betrokkenen. Dat betreft slachtoffers en nabestaanden, en ook verdachten en veroordeelden.

Het themanummer bevat ook een bijdrage over morele verwonding en daderschap door Tine Molendijk en Marjan Helmich. Dit illustreren ze o.a. aan de hand van de ervaringen van vrouwen die hun eigen kind hebben gedood en daarvoor zijn veroordeeld. Helmich heeft gewerkt in een penitentiaire psychiatrisch centrum, waar zij een beeldend therapeutische behandeling heeft vormgegeven en onderzocht voor vrouwen die veroordeeld zijn voor kinderdoding. Ze onderzoeken in dezee bijdrage wat er gebeurt met het morele kompas van een dader tijdens detentie, en wat daarvan de implicaties zijn. Door de lens van ‘morele verwonding’ analyseren ze hoe traumagerelateerde emoties – vaak gezien als ongewenst – juist van cruciaal belang kunnen zijn voor herstel, bijvoorbeeld als het gaat om schuld- en schaamtegevoelens bij daders. Ze stellen dat de huidige strafrechtelijke benadering vaak onvoldoende ruimte biedt voor dergelijke emoties, wat kan leiden tot verdere schade en verminderde mogelijkheden tot rehabilitatie.

Alle bijdragen in dit themanummer:
Maarten Kunst: Hard nodig: trauma-geïnformeerd werken in de strafrechtsketen
Tine Molendijk en Marjan van Meegdenburg – Helmich: Daderschap en morele verwonding binnen het huidige strafrechtsysteem
Pauline Aarten, Iva Bicanic, Marijke Brouwer en Carlo Contino: Van de keukentafel naar de rechtbank. Het voorkomen van secundaire victimisatie en hertraumatisering bij slachtoffers van seksueel geweld in de strafrechtsketen
Ariane Hendriks en Marscha Mansvelt: Trauma-geïnformeerd werken in huiselijk-geweldzaken: het begint met de erkenning van het geweld
Janne van Doorn en Joyce Schot: De rol van traumagerelateerde emoties in juridische beslissingen.

De bijdragen laten zien dat trauma-geïnformeerde strafrechtspleging geen idealistisch streven is, maar een noodzakelijke ontwikkeling om de legitimiteit en effectiviteit van het strafrecht te verbeteren.

Deze Nederlandstalige special issue is gepubliceerd in Justitiële Verkenningen. Lees het (open-access) via deze link.